Home
Etappe Chablis-Autun
vervaarlijk addertje onder Tourgras
Hevige strijd in de
Morvan?
De Alpen doemen dit jaar vroeg op in de Tour.
Reikhalzend wordt uitgekeken naar een vlammende strijd nu een lange tijdrit
voorafgaand ontbreekt, maar er ligt voor het hooggebergte nog een vervaarlijk
addertje onder het Franse gras. In de vijfde etappe slingert het peloton zich
door het heuvellandschap van de Morvan. Een parcours dat lijkt geboren uit de
Amstel Gold Race en Luik-Bastenaken-Luik. ,,Super zwaar!’’, concludeert de in
deze streek geboren en getogen ex-prof Jean-François Bernard dan ook.
door Raymond Kool
In
zijn 103-jarig bestaan heeft de Tour zo’n beetje alle uithoeken van Frankrijk
wel doorkruist, maar zo nu en dan duikt er toch weer een debuterende landstreek
in het parcours op. Nog nooit eerder koerste het peloton van ’s werelds grootste
wielerwedstrijd door het in Bourgondië gelegen regionale natuurpark Morvan. In
de Tour Centenaire van 2003 reden de renners van Troyes naar Nevers een tiental
kilometers door het beschermde gebied, maar lieten de Morvan vervolgens
letterlijk en figuurlijk links liggen. Dat de van oudsher arme streek altijd is
gemeden door de Tourorganisatie is vreemd, want met zijn vele heuvels is de
Morvan goed voor prachtig wielerspektakel. ,,Het terrein is zeer geaccidenteerd.
Het gaat voortdurend op en af, waardoor je moeilijk in je ritme komt’’, vertelt
Jean-François Bernard. De nummer drie van de Tour van 1987 kan het weten. De
huidige commentator van Eurosport en analyticus van L’Equipe TV werd geboren in
het zuiden van de Morvan en is de streek zijn hele leven trouw gebleven. ,,In
mijn profperiode heb ik hier heel wat getraind. De wegen van de Morvan liggen
mij dan ook na aan het hart.’’
Overigens heeft niet alleen de Tour nooit eerder een oogje
laten vallen op dit terrein in midden Frankrijk. De Morvan maakt geen deel uit
van welke profkoers dan ook. Toch kent het een aardige wielerhistorie. In de
officieuze hoofdstad van de Morvan, Château-Chinon werd in 1955 de eerste editie
van een lokaal profcriterium verreden in de week na de Tour de France. In de
loop der jaren kwamen alle groten uit de wielersport er aan de start en de
erelijst telt maar liefst negen Tourwinnaars. Daarnaast kent de Morvan drie
koersen voor cyclosportieven met illustere namen. In Arnay-le-Duc wordt al jaren
La Claudio Chiappucci verreden en Château-Chinon kent La Robert Alban. Sinds
2005 gaat in Corbigny jaarlijks ook La Jean-François Bernard van start. Een 160
kilometer lange koers door de Morvan. Met succes klopte de organiserende
plaatselijke wielerclub bij hun beroemde streekgenoot aan met het verzoek zijn
naam te mogen gebruiken. Bernard heeft volgens medeorganisator Schubert na zijn
actieve loopbaan nauwelijks interesse getoond voor de regionale wielrennerij,
maar toch is hij blij met de naam van zijn koers. ,,Hij is toch uniek voor de
streek’’, meent hij en schudt vervolgens zonder moeite de belangrijkste
wapenfeiten van de oud-prof uit zijn mouw. Halverwege de jaren tachtig reed hij
in de ploeg van de grote Bernard Hinault en werd in Frankrijk zelfs als diens
opvolger gezien. Hij kon behoorlijk klimmen en fantastisch tijdrijden. In 1986
debuteerde hij in de Tour de France en won direct een etappe. Een jaar later won
Jeff, zoals hij liefkozend werd genoemd, met overmacht de klimtijdrit op de
Mont-Ventoux en veroverde de gele trui. Een dag later was hij die alweer kwijt
aan de latere winnaar Stephen Roche, maar de Franse belofte won nog wel de
vlakke tijdrit in Dijon en eindigde als nummer drie op het podium in Parijs. In
totaal startte hij negen keer in de Tour, maar bereikte onder meer door
knieproblemen nooit meer zijn niveau van 1987. Toch schreef hij in totaal 52
profoverwinningen op zijn palmares, waaronder ook vier etappes in de Giro, een
rit in de Vuelta en het eindklassement van Parijs-Nice. Schubert was bij de
première van zijn koers enigszins teleurgesteld, dat de oude crack zelf niet
zijn neus liet zien. Bernard was te druk met zijn Vuelta-werk voor Eurosport.
Vorig jaar maakte Jeff het goed en kwam voor dag en dauw opdagen om het
startschot te geven van zijn koers. ,,Het is een zwaar parcours. Net als dat van
de vijfde etappe van de komende Tour. Het wordt echt heel zwaar voor de renners.
De finale is een beetje vergelijkbaar met Luik-Bastenaken-Luik. Ik denk dat dit
parcours mij als renner wel had bevallen’’, glimlacht Bernard.
De vijfde etappe van de Tour 2007 start een veertigtal
kilometers buiten de Morvan in het wereldberoemde wijndorp Chablis. Het is de
geboortestreek van een andere bekende Bourgondische wielerheld, Raymond Riotte.
In 1967 debuteerde hij in de Tour met een etappeoverwinning en droeg een dag de
gele trui. Nog zevenmaal verscheen Riotte aan de start van de Tour, maar kon er
geen potten meer breken. Geliefd was hij wel. De vriendelijke Bourgondiër was in
de drieweekse koers door eigen land een ware ambassadeur van de Chabliswijnen.
Kisten vol van dit goddelijke vocht heeft hij tijdens bergritten weggegeven aan
‘motards’ als hij weer eens kort voor de bezemwagen uitreed. In ruil voor
informatie over zijn achterstand op de koplopers, zodat hij zonder teveel
krachten te verliezen toch binnen de tijdslimiet kon binnenkomen. In 1972 maakte
hij definitief een onuitwisbare indruk op de Tourvolgers door hen na afloop van
de etappe naar Auxerre uit te nodigen voor een gezellige Chablisproeverij in
zijn eigen Noyers-sur-Serein. Na zijn wielercarrière verbrak Riotte alle banden
met de sport, maar donderdag 12 juli aanstaande zal hij zeker weer van de partij
zijn bij de start van de Tour in Chablis.
De
eerste veertig kilometers voeren de renners over lange, licht glooiende wegen
naar Avallon, één van de acht toegangssteden van de Morvan. De kanshebbers voor
de groene trui kunnen zich in deze beginfase rustig opmaken voor de eerste
tussensprint van de dag in het historische stadje. Als het peloton na deze
sprint even stil valt lijkt dit een perfect moment voor een vluchtpoging van
mannen die een gooi willen doen naar de bolletjestrui. De etappe van Chablis
naar Autun telt maar liefst acht gecategoriseerde cols, waaronder in de finale
het hoogste punt van de Morvan, Le Haut Folin van de tweede categorie. In totaal
zijn er maximaal 44 punten voor de bergprijs te verdienen. Kenners verwachten
dan ook dat dit een dag voor strijdlustige renners wordt. Er valt bijvoorbeeld
veel te verwachten uit het kamp van Gerolsteiner. Fabian Wegmann heeft zijn
liefde voor de bolletjestrui nooit onder stoelen of banken gestoken en Stefan
Schumacher heeft aangegeven in de eerste Tourweek zijn zinnen te zetten op de
gele trui. Beide Duitsers kunnen uitstekend uit de voeten op heuvelachtig
terrein, maar dat geldt zeker ook voor een handjevol Italianen en Spanjaarden en
mannen als Michael Boogerd en Karsten Kroon. Onze landgenoten kunnen bovendien
rekenen op veel steun van Oranjesupporters, want de Morvan staat bekend als een
Nederlandse enclave. In Avallon zullen de aanvallers wellicht al voor hun kans
gaan, want direct na het passeren van het middeleeuwse stadscentrum doemt de
eerste venijnige beklimming op. De Côte des Grandes-Châtelaines is van de vierde
categorie en stijgt ruim twee kilometer lang. Het is een ideale springplank voor
vluchters, want daarna wordt het parcours tot diep in de finale nergens meer
vlak. Het peloton heeft nauwelijks zicht op de koplopers, want het is
voortdurend op en af en draaien en keren. Een echte uitdaging voor specialisten
van de Waalse klassiekers en de Amstel Gold Race.
Na
50 kilometer volgt de tweede klim van de dag, de Côte de Domecy-sur-Cure (4e
cat.), en niet veel later de pittige beklimming van de Côte de
Champignolles-le-Bas (3e cat.) bij Bazoches. Hier volgt de
Tourkaravaan een tiental kilometers het parcours van de etappe Troyes-Nevers uit
2003. Even buiten Bazoches is op het wegdek van de D958 nog een souvenir van de
jubileum-Tour te ontwaren. Met wat vaag geworden grote kalkletters prijkt daar
de naam van Frédéric Finot. De toen voor Jean Delatour uitkomende Fransman is
afkomstig uit het Bourgondische Nevers en werd die dag voortdurend
hartstochtelijk aangemoedigd. De Tourdebutant had enkele dagen eerder al
verbaasd met een vlucht van ruim 180 kilometer en serieus geflirt met de gele
trui. In zijn eigen omgeving waagde hij het er nog eens op. Samen met Laszlo
Bodrogi, Ludovic Turpin, Jens Voigt en Nicolas Jalabert wist hij weg te springen
uit het peloton om tot vreugde van zijn talloze fans langs de wegen van zijn
geboortegrond meer dan 140 kilometer aan kop van de wedstrijd te koersen. Op de
twee colletjes van die dag wist hij bovendien de bolletjestrui te veroveren.
Petacchi won uiteindelijk de massasprint, maar Finot mocht zich in eigen huis op
het podium laten huldigen als leider van het bergklassement. ,,Het is één van de
betere herinneringen uit mijn wielerloopbaan tot nu toe. Het was magisch. Mijn
hele familie was aanwezig met al mijn vrienden. Die etappe naar Nevers was voor
mij een hoofddoel. Het publiek was geweldig die dag. Overal zag ik mijn naam.
Geschreven op borden en geschilderd op het wegdek’’, vertelt de tegenwoordig bij
het continentale VC de Roubaix rijdende Finot.
De aanvaller pur sang begon zijn carrière bij zijn
plaatselijke wielerclub VS Nivernais-Morvan en kent het parcours van de vijfde
etappe van dit jaar als zijn broekzak. ,,De club had vooral Nevers als basis,
maar ik reed vaak in de Morvan omdat mijn ouders daar een boerderij als
buitenverblijf hebben. Het is er aangenaam fietsen. Er zijn veel bossen, weinig
auto’s, het landschap is magnifiek en vooral heel heuvelachtig.’’ Hij waarschuwt
zijn collega’s dan ook voor de gevaren van deze lastige Touretappe. ,,Het is een
rit met veel verborgen moeilijkheden waar alle scenario’s mogelijk zijn. Ik
voorzie een vlucht en wisseling van de gele trui, maar het kan ook zomaar
uitlopen op een hevige strijd tussen verschillende groepjes renners met de
favorieten op het eerste plan! Deze etappe mag je niet missen!’’, roept de
30-jarige coureur enthousiast.
Vanaf
Lormes doet de Tour ook nog een deel van het parcours van La Jean-François
Bernard. Gele pijlen met de initialen JFB wijzen het peloton hier de weg naar de
niet al te lastige Côte de Coulon (4e cat.) om via enkele vlakke
kilometers langs de rivier de Yonne de smalle weg omhoog van de Côte de
Saint-Maurice (3e cat.) te nemen. Een stukje onvervalste Morvan met bossen,
weiden en dromerige gehuchten. Daarna is het de beurt aan ‘hoofdstad’
Château-Chinon, waar ooit jarenlang de latere Franse president François
Mitterrand de scepter als burgemeester zwaaide. De klim naar dit op 509 meter
hoogte gelegen stadje is dezelfde als in de finale van de cyclosportieve La
Robert Alban en eindigt in het knusse centrum. Met nog 65 kilometer voor de boeg
kunnen de renners zich in de afdaling naar Arleuf gaan voorbereiden op het
hoofdgerecht van deze rit. De 900 meter hoge Haut Folin vormt tevens het begin
van de echte finale van deze etappe. Of de kolos van de dag een scherprechter
wordt is nog maar de vraag. Bernard Hinault denkt van wel. Tijdens de
presentatie van de etappe in Autun voorspelde hij een belangrijke rol voor de
Haut Folin. ,,Voor wie wil winnen in Autun is het van het grootse belang om goed
gepositioneerd te zijn bij het passeren van de top van deze col. Een renner die
op dat moment niet bij de eerste dertig zit zal heel wat moeite krijgen om terug
aan kop te komen’’, aldus de vijfvoudige Tourwinnaar.
De moeilijkheidsgraad van de ruim zes kilometer lange klim
is niet al te hoog. ,,Je kunt er lekker doortrappen’’, meent Jean-François
Bernard, die deze berg regelmatig in zijn trainingen opnam. ,,Het is er ook
aangenaam door de vele bomen. Het heeft wat weg van de Ardennen.’’ ‘Fred’ Finot
kent de berg eveneens goed, maar is het niet helemaal met zijn streekgenoot
eens. ,,Het is een heel smalle bosweg, die min of meer wat onregelmatig omhoog
loopt en dus veranderingen van je ritme vergt.’’ Na de top volgt een afdaling
richting het plateau van de Mont-Beuvray, waar ooit de Keltische hoofdstad
Bibracte zich bevond. Hier voerde de heldhaftige Galliër Vercingetorix het
verzet tegen de Romeinse overheerser aan. Zijn strijd vormde eeuwen later de
inspiratie voor de stripavonturen van Asterix en Obelix. Onoverwinnelijk was
Vercingetorix overigens niet. Hij liet zich uiteindelijk door Julius Ceasar in
de pan hakken en werd uiteindelijk in Rome terecht gesteld. De legendarische
l’Equipe-columnist Antoine Blondin zette de leider van de oerbewoners van
Frankrijk wat dat betreft een stuk reëler neer dan striptekenaar Albert Uderzo.
Hij zag in de Franse wielerheld Raymond Poulidor de reïncarnatie van
Vercingetorix. In de Tour eeuwig strijdend voor volk en vaderland, maar nooit
triomferend in Parijs.
Voor de eventuele koplopers op het plateau Mont-Beuvray zal
het spannend worden of zij in de huid van de onoverwinnelijke Asterix kunnen
kruipen of eenzelfde lot moeten ondergaan als Frankrijks oudste held
Vercingetorix. De heuvels verdwijnen en maken vanaf Saint-Leger-sous-Beuvray
plaats voor een vlak parcours van zo’n 25 kilometer. Volgens Jean-François
Bernard is het hier zeker nog mogelijk dat het hele pak samen komt. ,,Ik denk
dat er wel een man of vijftig kans maakt op de zege in Autun, waaronder ook een
aantal sprinters.’’ De vlak voor Autun gelegen beklimming van de Côte de la
Croix de la Libération hoeft in zijn ogen geen belemmering te zijn voor sommige
sprinters. ,,Deze is niet super zwaar. Bovendien moet er na de afdaling nog vier
kilometer worden afgelegd in Autun.’’ Frédéric Finot houdt het op een finale
waarin de kopstukken van de Tour elkaar gaan bestoken. Over de etappewinnaar
heeft hij dan ook wel een idee. ,,Waarom Vinokourov niet?’’
Dopingtour desastreus
voor
criterium Château-Chinon
Château-Chinon was een krappe vijftig jaar een bekende
wielerstad. Sinds 1955 werd daar op de eerste maandag van augustus het
profcriterium Prix de Château-Chinon verreden. De koers op de heuveltop van de
officieuze hoofdstad van de Morvan was een van de belangrijkste Franse
kermiskoersen na de Tour de France. De organisatie slaagde er ieder jaar weer in
de meest aansprekende Tourhelden naar de Bourgogne te halen.
De erelijst is dan ook indrukwekkend. De eerste overwinning
was voor de Spanjaard Miguel Poblet, die dat jaar twee Touretappes op zijn naam
had geschreven. In de jaren daarna wist vijfvoudig Tourwinnaar Jacques Anquetil
driemaal te zegevieren in de Morvan. In totaal telt de erelijst van
Château-Chinon negen Tourwinnaars, want ook Jan Janssen, Eddy Merckx (2x),
Bernard Thevenet, Joop Zoetemelk, Bernard Hinault (2x), Laurent Fignon, Pedro
Delgado en Stephen Roche kregen ooit de bloemen in de stad waar Mitterrand zijn
museum met presidentiële geschenken heeft ingericht. Maar ook Tourhelden als
André Darrigade, Jean Stablinski, Cyrille Guimard, Raymond Poulidor, Phil
Anderson, Jean-François Bernard, Laurent Jalabert en Richard Virenque staken
hier hun armen zegevierend in de zuivere Morvan-lucht.
In 1998 zorgde de Festina-affaire en de dopingklopjacht in
de Tour ervoor dat het criterium dat jaar van de kalender werd geschrapt. Het
werd voor de organisatie vervolgens steeds moeilijker om sponsors te vinden voor
het evenement. En zo werden Jacky Durand (1999) en Christophe Capelle (2000)
uiteindelijk de laatste winnaars van deze vooraanstaande kermiskoers.
Uit Wieler Magazine juli 2007
Naar
bovenzijde pagina